Cinema Roma in Borgerhout is de grootste en gaafst bewaarde, historische filmzaal in Vlaanderen. Hij heeft nog steeds een publieke functie. De zaal is een belangrijke getuige van de cinemageschiedenis in onze contreien en is een indrukwekkend voorbeeld van de bioscooparchitectuur uit het begin van de 20^ste eeuw. Maar de Roma is vooral een monument voor en door mensen. Het is erfgoed dat weet te verbinden, mensen gelukkig wil maken, ten dienste wil staan van een gemeenschap en ook gedragen wordt door die gemeenschap. Dat maakt de Roma zo bijzonder.

Gebouwd in 1928 als filmtheater, in een buurt in volle ontwikkeling, was het een plek waar mensen uit de wijk konden genieten van film, maar waar ook variété, galabals, toneel en prijsuitreikingen werden georganiseerd. Dit uitgebreide ontspanningsaanbod verklaart de inrichting van de zaal, waarin men nog een klassiek theater kan herkennen, met toneelmond, scène en balkon. Na jarenlange leegstand en verval werd de zaal herontdekt in het begin van de 21^ste eeuw. Met de hulp van enthousiaste vrijwilligers werd puin geruimd, en met beperkte middelen maakte men de zaal klaar om er opnieuw cultuur en vermaak te brengen. In 2002 werd de Roma beschermd als monument. Onroerend Erfgoed engageerde zich met premies voor dringende instandhoudingswerken, in afwachting van een grondige restauratie.

De Roma heropende feestelijk in 2003. Hiermee werd de oorspronkelijke bestemming bestendigd en geherwaardeerd. Het was een succes. Jaarlijks nemen voorstellingen en toeschouwersaantallen toe. Mede dankzij de steun van schenkingen en sponsors kon De Roma grotere en noodzakelijke investeringen overwegen. In 2012 erkende Onroerend Erfgoed vzw De Roma als Open Monumentvereniging. Men ontwikkelde een volwaardige publiekswerking met openstellingen, gegidste rondleidingen en presentaties die maken dat het erfgoed kwaliteitsvol kan worden beleefd. Als Open Monument kon de Roma beroep doen op een verhoogde premie voor de restauratie van gevels en daken.

De restauratiewerken liepen in nauw overleg met Onroerend Erfgoed en eindigden in 2015. De buitenschil van de zaal is waterdicht gemaakt en voorzien van isolatie. De drie straatgevels zijn nauwgezet gerestaureerd, waarbij de inkom aan de zijde van de Turnhoutsebaan grotendeels in de toestand van 1928 is hersteld. Vanbinnen werd het balkon gedemonteerd en de zetels vervangen door nieuwe identieke exemplaren. De originele verlichting is in ere hersteld, maar wordt nu gestuurd via een duurzaam ledsysteem. Na verschillende voorstellen en proefopstellingen werd in overleg met Onroerend Erfgoed een ventilatiesysteem ontwikkeld, waarbij de lucht via vier, nog in het plafond aanwezige, oorspronkelijke verluchtingsroosters aan de ruimte wordt onttrokken.

In 2016 was De Roma winnaar van de Onroerenderfgoedprijs.