BORGLOON - St-Odulphuskerk

Borgloon
Deze parochiekerk werd na de restauratie nog meer een echte centrumplek voor de inwoners.

De Sint-Odulphuskerk gaat terug tot vroeg-romaanse tijden. Vanaf 1366 legden de prins-bisschoppen van Luik er hun eed af. Vandaag wil de kerk een belangrijke rol in de plaatselijke gemeenschap blijven spelen. Maar dan wel op een heel andere manier, met de focus op sociale, culturele en ruimtelijke inbedding.

Tegenwoordig is de kerk naast een vrij toegankelijk gebedshuis ook een ontmoetingsplaats, een vergader- en tentoonstellingsruimte, een plaats voor bezinning en cultuur. Het maakt van de Sint-Odulphuskerk een hernieuwde centrumplek in het landelijke Borgloon, geholpen door de haast symbolische inplanting van de kerk. In het hooggelegen centrum van de kleine stad is er een duidelijke visuele link met de pastorie, de oude stadsmuur, de huizen op het marktplein en het omliggende landschap. 

De recente restauratie omvatte de kerk, kloostergang, sacristie, kapittelzaal en crypte. Bij de herwaardering van het interieur is een goede balans gevonden tussen de kenmerken van alle aanwezige stijlperiodes. De romaanse soberheid van het middenschip wordt opnieuw sterker benadrukt, terwijl de neoromaanse kleurenpracht in de zijbeuken en de koren een haast byzantijnse sfeer creëert. In het hoogkoor zijn de in de jaren ’60 overschilderde taferelen uit het Oude Testament, van de hand van Adolphe Tassin uit 1904, weer gereconstrueerd. De HALO is een passende hedendaagse toevoeging van architect Gijs Van Vaerenbergh. Deze gigantische aureool connecteert alle delen van de kerk met elkaar, en symboliseert zo haar verbindende kracht. Een nieuw ontworpen oksaal herbergt het orgel, en in de Gotische klokkentoren zit een nieuwe beiaard.

Daarnaast is er werk gemaakt van een nieuwe visie als Open Kerk. Bezoekers en omwonenden worden als het ware uitgenodigd om de kerk ook een beetje ‘de zijne’ te maken. Aan de ingang word je vandaag niet meer verwelkomd door een religieus symbool, maar door een haiku: “hier is de tijd eeuwig / reikt de ruimte eindeloos / wacht zin, wenkt vrede”. Om te kunnen voldoen aan haar nieuwe rol als centrumplek voor de plaatselijke bevolking, is de kerk uitgerust met multimediatechnieken, LED-verlichting, toiletten en een keuken. Samen met de hogeschool PXL werd een app en een erfgoedpad ontwikkeld, waarmee jong en oud de erfgoedwaarde van de kerk kan ontdekken. 

De Sint-Odulphuskerk is de winnaar van de publieksprijs van de Onroerenderfgoedprijs 2022..

Project
Restauratie van een kerk
Oorspronkelijke functie
Parochiekerk Sint-Odulphus met sacristie en kloostergang
Nieuwe functie
Open Kerk
Bescherming
als monument sinds 1935
Oplevering
2022
Premie
deels bekostigd met een erfgoedpremie van 2.665.299,17 euro
Ontwerper
Architectenburo Erik Martens & Partners