BRUGGE – Kasteelhoeve van Forreist

Brugge
Hoevesite tot op het bot ontleed en geherwaardeerd naar hedendaagse normen.

Van deze omwalde hoeve is al sprake sinds de 16de eeuw, behorend bij een nabijgelegen klooster. In 1808 werd ze onderdeel van het nieuw ontworpen kasteeldomein Forreist, gebouwd in opdracht van de kamerheer van Napoleon Bonaparte. De hoeve kreeg toen haar Egyptisch aandoend uiterlijk, om te passen bij het nieuwe kasteel in empirestijl.

De site bestaat uit meerdere losse bestanddelen, wat een gefaseerde restauratie mogelijk maakte. En dat is precies wat de nieuwe eigenaars sinds 2014 gedaan hebben. De zwaar vervallen gebouwen en de overwoekerde tuin kregen een kwaliteitsvolle restauratie, met het oog op herstel van de erfgoedwaarden, maar ook met focus op een duurzame, hedendaagse toekomst voor de site. Het huis werd in ere hersteld, de schuur en orangerie werden omgevormd tot woonunits voor cohousing. Het bakhuis, de tuinmuur met poortgebouw, de stal, de waterput en de serre behielden hun functie maar zijn met evenveel liefde voor erfgoed gerestaureerd. 

Het erfgoed wordt ook gedeeld met de gemeenschap. Naast de cohousing zijn er pop-upevents, moestuinactiviteiten met de plaatselijke school en is er een biologische pluktuin ingericht. Duurzaamheid was ook op technisch vlak belangrijk in de visie van de restauratie. Zonnepanelen kregen een subtiele plek op de gebouwen en de hoogrendementskachel is voorzien van een ondergrondse schoorsteen, om de erfgoedwaarde van het dak niet aan te tasten.

Voor de eigenaars was de restauratie letterlijk een ontdekkingstocht. Men schakelde naast restauratiespecialisten en kunsthistorici ook archeologen en landschapsspecialisten in, om het totale potentieel van de site te onderzoeken. Bij vrijwel elk werk dat ze aanvatten, stuitten ze op onbekende elementen die konden geïntegreerd worden in het eindresultaat. Onder de vele verflagen op de gevel van de hoeve, zijn restanten van een grisailleschildering gevonden. De best geconserveerde delen konden gerestaureerd worden. Met de hulp van een landmeter en een tuinarcheoloog ontdekten ze dat de tuin was onderverdeeld in vier delen, rondom een hogergelegen waterput. Dat niveauverschil is intussen hersteld. De vondst van talloze gesmede spijkers in de tuinmuur leidde tot de conclusie dat er vroeger leifruit aanwezig moet geweest zijn. Vandaag groeien er opnieuw leibomen op die plek. De serre beschikte oorspronkelijk over niveauverschillen tussen gangpad en plantenbakken, zodat het werk de rug minder zou belasten. Ook dit is vandaag weer hersteld.

In 2023 was de Kasteelhoeve van Forreist winnaar van de Onroerenderfgoedprijs.
 

Project
Restauratie van een kasteelhoeve
Oorspronkelijke functie
Hoeve van Kasteel Forreist
Nieuwe functie
woning, cohousing
Bescherming
als monument sinds 2015
Oplevering
2023
Premie
Deels bekostigd met een erfgoedpremie