Het huis in de Vlaanderenstraat 27 was vanaf 1917 bewoond door de wereldberoemde schilder James Ensor, en werd na zijn dood in 1949 al snel uitgebaat als museum. Na een restauratie in de jaren 1970 was de woning nog steeds in een bijzonder authentieke staat. Het souvenirwinkeltje op de begane grond was onaangeroerd gebleven sinds Ensor het huis erfde van zijn oom en tante, en ziet er vandaag nog exact hetzelfde uit. De ontsluiting van het museum voldeed echter niet meer aan de huidige normen. Een kunstenaar als Ensor verdiende een veel mooier museum in zijn geboortestad, en daarom ging de stad Oostende voor een aanzienlijke uitbreiding en een hertekening van de scenografie.

Om de smalle, negentiende-eeuwse herenwoning beter toegankelijk te kunnen maken voor het publiek, kon de stad Oostende gebruik maken van het aanpalende hoekpand, het oude Hotel Regina Providence. Dit in het oog springende gebouw is voor een deel omgevormd tot een ruim en toegankelijk belevingscentrum dat baadt in een rijke belle époquesfeer. Alle nieuwe ingrepen werden met finesse uitgewerkt in diezelfde stijl, waardoor de visuele eenheid groot is doorheen het museum.

Het oorspronkelijke woonhuis is omzichtig opgefrist, met veel aandacht voor doorleefde uitzicht van het interieur. Ondanks de noodzakelijke restauratie ziet het er vandaag nog even authentiek uit als honderd jaar geleden, met behoud van het oorspronkelijke meubilair en decoratievoorwerpen en met reproducties van Ensors schilderijen. Ook de voor- en achtergevel zijn hersteld.

Als bezoeker ga je binnen in het museum langs de oude hotelingang. Een zee van natuurlijk licht valt er binnen door de grote raampartijen. Vijf interactieve ruimtes dompelen je onder in de wereld van de kunstenaar. Het is tegelijk een imposante en stijlvolle uitbreiding voor de site, én een ingenieuze oplossing voor het toegankelijkheidsprobleem. Je vindt er toiletten, een vestiaire, een grote trap en een lift. Vanuit de nieuwe tentoonstellingsruimtes betreed je letterlijk de intieme vertrekken van Ensor in het andere pand. 

Je kan op elk verdiep het oude woonhuis binnenstappen, zonder daarvoor eerst de stijle, oude trap te moeten nemen. Dankzij deze ingreep kunnen nu ook minder mobiele bezoekers een kijkje nemen in het bekende en indrukwekkende Blauwe Salon op de tweede verdieping. Of je kan ervoor kiezen om, net als vroeger, je bezoek te starten in de souvenirwinkel en je door het huis een weg naar boven te banen, om via het nieuwe gedeelte weer terug naar de uitgang beneden te gaan.